وارونگی
سهیل پس از چندین سال، نشانی نیلوفر را پیدا کرده و به سراغش آمده است. رابطه آنها که در گذشته ناکام مانده، حالا درآستانه شکل گیری دوباره است.
وارونگی نمایشی جبرگرایانه از واژگونی اخلاق در جامعه هماهنگ با وارونگی در طبیعت است. در این فضا شخصیتها منحصر در انتخابهایی محدودند که از آغاز برایشان چیده شده است. نیلوفرِ فیلم در نگاه اول چنین به نظر میآید که خودخواسته مسیر استقلال پیش گرفته، اما هم این استقلال مبنای درستی ندارد، هم آنچه بقای استقلال نیلوفر نیازمندِ آن است جبراً اتصال به وجودی دیگر و نفی استقلال است. حالا که وضع و خانوادۀ ظاهراً خرمِ اولیه در معرض از هم پاشیدن قرار گرفته، و تقلای نیلوفر برای احیای آن تلاشی مذبوحانه نمایش داده میشود، لاجرم پناهی دیگر میجوید؛ پناهی متزلزل که زیر سایهاش دمی بیاساید. و این دمتمتعی نتیجۀ معمول نگاه جبری به زندگی است. استعارۀ دلالتمند در انتخاب نام نیلوفر، این گل مرداب دمساز با وضعیت موجود مرداب، بر همین امر صحه میگذارد.
وارونگی بهدرستی موضوع دختران مجرد بالاتر از سن ازدواج را برگزیده، گرچه با پرداختی فمینیستی و مردستیز ناتوان از ارائۀ راهکاری مناسب است. البته که در بینش ناتورالیستی اصولاً برونرفتی وجود ندارد و تنها باید از این دم تمتع پیدا کرد؛ حتی اگر دم مطلوبی نباشد. هیچ معلوم نیست نیلوفر چرا تا این سن مجرد مانده و به مسئولیتهای ثانوی یک زن در جامعه سرگرم است. که این نیز خارج از «وارونگی» نیست. در همین راستا پرخاشگری، رکّت الفاظ و نفاق افراد نیز وجه توجیه مییابد. شخصیتهای گرم و صمیم در کورۀ فقدان منافعشان جوش میآورند و درون ناآراستهشان بیرون میریزد. همین پرخاشگری میخواهد پوششی بر ضعفهای فنی فیلم هم باشد. آنجا که با وجود ایدۀ خوب آغازین، کندی حوادث فیلم، نبود نقاط عطف و اوج نمایشی (دراماتیک) و رعایت نکردن الگویی مناسب برای تجلی شخصیتها نیز به آنها افزوده میشود و افت کیفیت ساختاری وارونگی را آشکار میکند. صدای زنگ موبایل و پخش خودرو جایگزین مناسبی برای موسیقی متن نمیتواند باشد و اصولاً کارکردی ندارد. جلوه نکردن بازی بازیگران نسبتاً قوی فیلم، بیمسئلگی در انتخاب لنز و نور و زاویههای خاص، بیکارکردی طراحی لباس و گریم، و از این قبیل، همه و همه در کنار هم حاکی از پایبندی کارگردان به ناتورالیسم است؛ رئالیسمی افراطزده که هیچ اصراری به رعایت الگوهای زیباییشناسی مرسوم هنری در هیچ وجهی ندارد.
در مجموع فیلم وارونگی از نظر فنی و محتوایی، در بازۀ ۱۰- تا ۱۰+ نمرهای به ارزش ۰.۲۳- میگیرد.